غزل ۱۹۷ سعدی

نظر ِ خدای‌بینان، طلب ِ هوا نباشد

سفر ِ نیازمندان، قدم ِ خطا نباشد

 

همه‌وقت عارفان را نظر است و؛ عامیان را

نظری معاف دارند و دُوُم روا نباشد

 

به نسیم ِ صبح، باید که نبات ِ زنده باشی

نه جماد ِ مرده؛ ک‌آن را خبر از صبا نباشد

 

اگر ت سعادتی هست که زنده‌دل بمیری،

به حیاتی اوفتادی که دگر فنا نباشد

 

به کسی نگر که ظلمت بزداید از وجود ت

نه کسی – نعوذباللَّه – که در او صفا نباشد

 

تو خود از کدام شهری که ز دوستان نپرسی؟

مگر اندر آن ولایت که تو یی، وفا نباشد؟

 

اگر اهل ِ معرفت را چو نی استخوان بسُنبی

چو دف‌اش به هیچ سختی خبر از قفا نباشد

 

اگر م تو خون بریزی، به قیامت‌ات نگیرم

که میان ِ دوستان این همه ماجرا نباشد

 

نه حریف ِ مهربان است حریف ِ سست‌پیمان

که به روز ِ تیرباران سپر ِ بلا نباشد

 

تو در آینه نگه کن که چه دلبری! ولیکن

تو که خویشتن ببینی، نظر ت به ما نباشد

 

تو گمان مبَر که سعدی زِ جفا ملول گردد

که گر ش تو بی‌جنایت بکُشی، جفا نباشد

 

دگری همین حکایت بکند که من؛ ولیکن

چو معاملت ندارد، سخن‌آشنا نباشد

غزل سعدی با صدای سهیل قاسمی

شرح سطر به سطر

ستیغ ادعایی در جامع و مانع بودن شرح سطر به سطر ندارد و شرح ها ممکن است به مرور تغییر کنند یا تکمیل شوند.

وزن:

فعلاتُ فاعلاتن فعلاتُ فاعلاتن

یا

متفاعلن فعولن متفاعلن فعولن

na za ree xo daa y(e) bii nan ta la bee ha vaa na baa sad

sa fa ree ni yaa z(e) man dan ta la bee ha vaa na baa sad