غزل ۲۰۱ سعدی
آن به که نظر باشد و گفتار نباشد
تا مدّعی اندر پس ِ دیوار نباشد
آن بر سَر ِ گنج است که چون نقطه به کُنجی
بنشیند و سرگشته چو پرگار نباشد
ای دوست! برآور دری از خلق به رویام
تا هیچکسام واقف ِ اَسرار نباشد
می خواهم و معشوق و زمینی و زمانی
کاو باشد و من باشم و اغیار نباشد
پند م مده ای دوست! که دیوانهیِ سرمست
هرگز به سخن عاقل و هشیار نباشد
با صاحب ِ شمشیر مباد ت سَر و کاری
الّا به سَر ِ خویشتنات کار نباشد
سَهل است به خون ِ من اگر دست برآری
جان دادن در پایِ تو دشوار نباشد
ماهات نتوان خواند بدین صورت و گفتار
مَه را لب و دندان ِ شکربار نباشد
وآن سرو که گویند به بالای تو باشد،
هرگز به چنین قامت و رفتار نباشد
ما توبه شکستیم؛ که در مذهب ِ عشّاق
صوفی نپسندند که خمّار نباشد
هر پای که در خانه فرو رفت به گنجی،
دیگر همه عمر ش سر ِ بازار نباشد
عطّار که در عین ِ گلاب است، عجب نیست
گر وقت ِ بهار ش سَر ِ گلزار نباشد
مردُم همه دانند که در نامهیِ سعدی
مشکی ست که در کلبهیِ (طبلهیِ) عطّار نباشد
جان در سَر ِ کار ِ تو کُنَد سعدی و غم نیست
کآن، یار نباشد که وفادار نباشد
غزل سعدی با صدای سهیل قاسمی
شرح سطر به سطر
وزن:
مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلُ فعولن
یا
مستفعلُ مستفعلُ مستفعلُ فع لن
ean beh ke na zar baa sa do gof taa r(e) na baa sad
taa mod da ei yan dar pa de sii vaa r(e) va baa sad