شرح سودی بر حافظ – کتاب الکترونیکی

شرح سودی بر حافظ

ترجمه دکتر عصمت ستارزاده

مجموعه چهار جلدی

محمد سودی بسنوی

چاپ پنجم، سال ۱۳۶۶

این کتاب در ۴ فایل ارائه شده:

جلد اول: ۶۵۲ صفحه

جلد دوم: ۸۵۲ صفحه

جلد سوم: ۶۵۴ صفحه

جلد چهارم: ۸۲۰ صفحه

بخشی از یادداشتی از کتاب:

این کتابِ عزیز را که اینک برای بار چهارم چاپ می‌شود، خانم دکتر عصمت ستارزاده در سال ۱۳۴۱ آغاز به ترجمه کردند، یعنی در زمانی که تربیتِ فرزندانِ خردسال، تامینِ معاش و اداره‌ی خانه را بر عهده داشتند و در عین حال در دوره‌ی دکتری ادبیات فارسی مشغول تحصیل بودند. وقتی هم مجلّد اول آماده‌ی انتشار شد، هیچ ناشری حاضر به انتشارش نشد و ایشان بارِ انتشارِ تمامِ چهار جلدِ آن را هم، علاوه بر ترجمه‌اش بر دوش کشیدند.

در طی این مدت، ترجمه‌ی شرحِ سودی بر حافظ سه بار منتشر شده و تمامِ نسخه‌های آن به فروش رفته‌است. ایشان شرحِ کبیرِ انقروی را هم ترجمه و ده جلد از آن را منتشر کرده‌اند و فرزندانی پرورده‌اند که مایه‌ی سربلندیِ هر مادری توانند بود.

غلام‌حسین صدری افشار

بخشی از مقدمه‌ی مترجم:

کتابی که هم‌اکنون ملاحظه می‌فرمایید، ترجمه‌ی تفسیرِ دیوانِ حافظ است به نامِ «شرحِ سودی بر حافظ»، مفسّر نامش محمدافندی یکی از فضلای اهالی بوسنه از ولایات عثمانی قدیم و یوگسلاوی حالیه بوده‌است که در ادبیاتِ فارسی و عربی تسلّطِ کامل داشته. چنان‌که تا کنون تفسیرهایی که از اشعارِ حافظ به زبانِ انگلیسی و فرانسه و ترکی به عمل آمده، معروف‌ترین و مفیدترینِ آن‌ها «شرحِ سودی» است. اگر چه دو شرحِ دیگر به زبانِ ترکی به نامِ شرحِ سروری و شرحِ شمعی به نوبه‌ی خود معروف است ولی شرحِ سودی، کامل‌ترینِ آنهاست.

بخشی از متنی که با عنوانِ «تذکر لازم» چاپ شده:

یقین دارم خوانندگان ارجمندِ این شرح، ضمنِ مطالعه، به این مطلب متوجّه شده‌اند که مفسّرِ دانشمندِ این اثر، بسیاری از مباحث و قواعدِ دستورِ زبانِ فارسی را مطابقِ رای و عقیده‌ی خویش تعریف کرده‌است، البته در مواردِ ضروری حتی‌الامکان از طرفِ مترجم در پاورقی راجع به هر قاعده‌ئی که مخالفِ دستورِ زبانِ فارسی بوده توضیحِ مختصری داده شده، و اما آن‌چه بخصوص برای دانستنِ خوانندگان مهم است، آن، توضیح و تفکیکِ اَقسامِ اضافه است که سودیِ مرحوم تمامِ انواعِ اضافات را تحتِ عنوانِ لامیه و بیانیه ذکر کرده‌است، یعنی اضافه‌ی تبیینی (شاملِ اضافه‌ی توضیحی هم می‌شود) و اضافه‌ی عام به‌سویِ خاص که اکثرِ ادبا از قبیلِ اضافه‌ی بیانی می‌دانند و اضافه‌ی ترجیحی و لیاقت که از فروعِ اضافه‌ی بیانی شمرده می‌شود و اضافه‌ی موصوف به صفت و اضافه‌ی تشبیهی خلاصه همه‌ی اضافاتِ مذکور را فقط با عنوانِ اضافه‌ی بیانی تعریف کرده و از لحاظِ نوعِ لفظ و حالتِ مضاف و مضاف الیه جداگانه توضیح نداده‌است. چنان که نسبت، اختصاص، تملّک و نظایرِ این‌ها را هم مطابقِ قاعده‌ی عربی، اضافه‌ی لامیه گفته‌است.

از آن‌جا که توضیح و بیانِ هر یک از اقسامِ اضافات که بدونِ شک در هر صفحه لا اقل دو یا سه بار آمده، موجبِ تکرار و اِطنابِ کلام می‌شود، لذا به عهده‌ی خوانندگانِ دانشمند واگذار شد که از سرمایه‌ی ادبی و اطلاعاتِ دستوریِ خویش استفاده نمایند و بر عدمِ توجّهِ مترجم حمل نفرمایند.

دکتر عصمت ستارزاده