غزل ۲۰۲ سعدی

جَنگ از طرَف ِ دوست، دل‌آزار نباشد

یاری که تحمّل نکُنَد، یار نباشد

 

گر بانگ برآید که: سَری در قدمی رفت،

بسیار مگویید! که بسیار نباشد

 

آن بار که گردون نکَشد؛ یار ِ سبک‌روح

گر بر دل ِ عشّاق نهد، بار نباشد

 

تا رنج تحمّل نکنی، گنج نبینی

تا شب نروَد، صبح پدیدار نباشد

 

آهنگ ِ دراز ِ شب ِ رنجوری ِ مشتاق

با آن نتوان گفت که بیدار نباشد

 

از دیده‌یِ من پُرس که خواب ِ شب ِ مستی

چون خاستن و خُفتن ِ بیمار نباشد

 

گر دست به شمشیر بری، عشق همان است

ک‌آن‌جا که ارادت بوَد انکار نباشد

 

از من مشنو دوستی ِ گُل؛ مگر آن‌گاه

که‌م پای ِ برهنه خبر از خار نباشد

 

مرغان ِ قفس را اَلَمی باشد و شوقی

ک‌آن مرغ نداند که گرفتار نباشد

 

دل آینه‌یِ صورت ِ غیب است، ولیکن

شرط است که بر آینه زنگار نباشد

 

سعدی! حیَوان را که سر از خواب گران شد،

در بند ِ نسیم ِ خوش ِ اَسحار نباشد

 

آن را که بصارت نبوَد، یوسف ِ صدّیق

جایی بفروشد که خریدار نباشد

غزل سعدی با صدای سهیل قاسمی

شرح سطر به سطر

ستیغ ادعایی در جامع و مانع بودن شرح سطر به سطر ندارد و شرح ها ممکن است به مرور تغییر کنند یا تکمیل شوند.

وزن:

مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلُ فعولن

یا

مستفعلُ مستفعلُ مستفعلُ فع لن

jan gaz ta ra fee doo s(e) de laa zaa r(e) na baa sad

yaa rii ke ta ham mol na ko nad yaa r(e) na baa sad