این غزل در کتاب علامه محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی نیست

متن غزل از کتاب دکتر پرویز ناتل خانلری

صبح ِ دولت می‌دمد کو جام ِ همچون آفتاب

فرصتی زین بِهْ کجا باشد بِدِه جام ِ شراب

 

خانه بی‌تشویش و ساقی یار و مطرب نکته‌گوی

موسم ِ عیش است و دور ِ ساغَر و عهد ِ شباب

 

از پِی ِ تفریح ِ طبع و زیور ِ حسن و طَرَب

خوش بود ترکیب ِ زرّین‌جام با لعل ِ مُذاب

 

از خیال ِ لُطف ِ مِی مشّاطه‌یِ چالاک‌طبع

در ضمیر ِ برگ ِ گُل خوش می‌کند پنهان گلاب

 

شاهد و مطرب به دست‌افشان و مستان پای‌کوب

غمزه‌یِ ساقی زِ چشم ِ می‌پرستان بُرده خواب

 

باشد آن مَه مُشتری دُر های حافظ را اگر

می‌رسد هر دم به گوش ِ زُهره گل‌بانگ ِ رباب

غزل حافظ با صدای سهیل قاسمی

نسخه‌های دیگر

- نسخه‌بدل‌ها
متن نوشته شده در ستیغ بر اساس کتاب چاپ قزوینی و غنی است. دیوان حافظ ضبط‌ها، تصحیح‌ها و نسخه‌های دیگری هم دارد که چند نمونه از آن‌ها این‌جا آمده است.
نسخه خطی ۸۰۱ - پیاده سازی سهیل قاسمی

۱۳

صبح ِ دولت می‌دمد کو جام ِ همچون آفتاب

فرصتی ز این بِهْ کجا باشد بِدِه جام ِ شراب

خانه بی‌تشویش و ساقی یار و مطرب نکته‌گوی

موسم ِ عیش است و روز ِ ساغَر و عهد ِ شباب

از پِی ِ تفریح ِ طبع و زیور ِ حسن ِ طَرَب

در ضمیر ِ برگ ِ گُل خوش می‌کند پنهان گلاب

از خیال ِ لُطف ِ می مشّاطه‌یِ چالاک‌طبع

خوش بود ترکیب ِ زرّین‌جام با لعل ِ مُذاب

شاهد و مطرب به دست‌افشان و مطرب پای‌کوب

غمزه‌یِ ساقی زِ چشم ِ می‌پرستان مست ِ خواب

اختلاف نسخه ها بر اساس تصحیح خانلری

بیت یکم:

فرصتی بِه زین کجا

 

بیت دوم:

مطرب نکته گو | مطرب بذله گو | بذله گوی

خلوت ِ خاص است و جا یِ امن و نزهت‌گاه ِ اُنس

روز ساغر

 

بیت سوم:

زیور و حُسن | زیور ِ حسن ِ طرب

توضیح دکتر ناتل خانلری: در بیت ِ سوم همه جا «حُسن» ضبط شده است. اما ظن ِ قوی من بر آن است که کلمه‌یِ درست «جشن» بوده است.

 

بیت چهارم:

خوش بود ترکیب ِ زرین جام با لعل ِ مذاب

 

بیت پنجم:

مطرب پای کوب

می پرستان مست ِ خواب

غمزه‌یِ ساقی و چشم

 

بیت ششم:

تا شد آن مَه مشتری

دُرهای حافظ را کنون | دُرهای حافظ را به جان

می‌رساند او بچنگ زهره

می‌رسد هر شب بکوش

به عود زهره

حافظ شیراز - احمد شاملو

۱۴

صبح ِ دولت می‌دمد – کو جام ِ هم‌چون آفتاب؟

فرصتی زین بِه کجا باشد؟ بده جام ِ شراب!

خلوت ِ خاص است و جا یِ امن و نزهت‌گاه ِ اُنس

موسم ِ عیش است و دور ِ ساغر و عهد ِ شباب

خانه بی‌تشویش و ساقی یار و مطرب نکته‌گوی

(این که می‌بینم، به بیداری ست یا رب؟ یا به خواب؟)

شاه ِ عالَم‌ْبخشْ در دُور ِ طربْ ایهام‌گوی

حافظ ِ شیرین‌کلام ِ بذله‌گو حاضر‌جواب

شاهد و مطرب به دست‌افشان و مستانْ پای‌کوب

غمزه‌ی ساقی ز ِ چشم ِ می‌پرستان برده خواب

جایْ امن و یار ساقیّ و حریفان یک‌جهت

کرده چشم ِ مست ِ ساقیْ باده‌نوشان را خراب

از خیال ِ لطف ِ می، مشّاطه‌ی چالاک‌طبع

در ضمیر ِ برگ ِ گل خوش می‌کند پنهان گلاب

از پی ِ تفریح ِ طبع و زیور ِ حُسن ِ طرب

خوش بود ترکیب ِ زّرین‌ْجام با لعل ِ مذاب.

 

#

 

تا شد آن مَه مشتری دُر های حافظ را به گوش

می‌رسد هر دم به گوش ِ زهره گُل‌بانگ ِ رُباب

حافظ به سعی سایه

غزل های مشکوک | شماره ۱

 

صبح ِ دولت می‌دمد کو جام ِ همچون آفتاب

فرصتی زین به کجا باشد بده جام ِ شراب

 

خانه بی‌تشویش و ساقی یار و مطرب نکته‌گوی

موسم ِ عیش است و دور ِ ساغر و عهد ِ شباب

 

از پِی ِ تفریح ِ طبع و زیور ِ حسن ِ طرب

خوش بود ترکیب ِ زرّین‌جام با لعل ِ مذاب

 

از خیال ِ لطف ِ می مشّاطه‌یِ چالاک ِ طبع

در ضمیر ِ برگ ِ گل خوش می‌کند پنهان گلاب

 

شاهد و مطرب به دست‌افشان و مستان پای‌کوب

غمزه‌یِ ساقی زِ چشم ِ می‌پرستان بُرده خواب

 

تا شد آن مه مشتری دُرهایِ حافظ را به‌نقد

می‌رسد هر دم به گوش ِ زهره گلبانگ ِ رباب

شرح سطر به سطر

یادآوری
ستیغ ادعایی در جامع و مانع بودن شرح سطر به سطر ندارد و شرح ها ممکن است به مرور تغییر کنند یا تکمیل شوند.

این غزل با اجرای سهیل قاسمی از کتاب حافظ شیراز

نشست مرتبط

نشست مرتبط

هنوز مطلبی منتشر نشده

شرح فال

صبح ِ دولت در حال ِ دمیدن است. آن‌چه که در انتظارش بودی در حال ِ برآورده شدن است. به فکر ِ فراهم کردن ِ مقدمات برای شادی پیروزی خودت باش. شاید بهترین فرصتی که می‌توانست برای تو پیش آید اکنون در حال ِ رخ دادن است. خوش‌حال باش.

خوشحالی کن و جشن بگیر.

وزن شعر

فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن

sob he dow lat mii da mad koo jaa me ham con eaa f(e) taa b

for sa tii zin beh ko jaa baa sad be deh jaa mee sa raa b